06 Nisan 2022

Siber Güvenlik Bülteni - Mart 2022

 

Siber Güvenliğe Dair İstatistikler; 
  • Dikkat Çekenler
  • Siber Güvenlik İstatistikleri
  • Veri İhlali İstatistikleri
  • Siber Saldırı Trendleri
  • Kötü Amaçlı Yazılım İstatistikleri
  • Fidye Yazılımı İstatistikleri
  • Siber Güvenlik Gerçekleri

Siber Güvenliğe Dair İstatistikler

Siber güvenlik alanında yeni istatistikler ve raporlar gelmeye devam ediyor. Maalesef ülkemizde yaygın olarak toplanan yerli istatistikler bulunmadığından, dünya ortalamalarını ve tecrübelerimizi baz alarak bazı verileri sizler için derledik.

Siber güvenlik denildiğinde saldırıların kamu kurumlarına, bankalara, büyük ölçekli kurumlara yönelik gerçekleştiği yönünde genel ve yanlış bir algı bulunuyor. Ancak farkedeceğiniz üzere son yıllarda artan saldırılar ile birlikte KOBİ düzeyinde, hatta bireysel saldırılar da hepimizin karşısına çıkmaktadır.
 

Dikkat Çekenler:

  • Bir veri ihlalinin tespiti ortalama 6 ay sürmektedir.
  • Gerçekleşen siber saldırıların %43'ü KOBİ ölçeğindeki şirketlere yönelik gerçekleşmektedir.
  • Saldırıların %91'i oltalama saldırıları ile başlamaktadır.
  • Her 14 saniyede 1 işletme fidye saldırısına maruz kalıyor.
  • Kötü amaçlı dosya eklerinin %38'i Microsoft Office veya farklı dosya formatlarının arkasına gizlenmektedir.
  • Şirketler 2020'de şirket başı ortalama 22 veri ihlali ile karşılaştı.
  • 2024 yılında siber güvenlik alanındaki yatırımların 174.7 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.
  • Kripto para transferlerinin yaklaşık %70'inin siber çetelere gittiği düşünülüyor, bu rakam bizce oldukça abartılmış ancak yine de azımsamayacak miktarlarda olduğunu tahmin ediyoruz.

 

Siber Güvenlik İstatistikleri

  • 2021'de gerçekleşen siber saldırıların %99'u bilinen zafiyetlerden oluşmakta yalnız %1'i yeni teknikler barındırmaktadır. Bir çok kurum maruz kaldığı saldırıların sebeplerini aslında bilmekte, ancak bunlara karşı önlem almamasından dolayı saldırıya maruz kalmaktadır.
  • IoT sistemleri bugün evlerimizde bile yoğun kullanıldığı düşünülünce, işletmelerin IoT kullanımını tahmin etmek zor olmasa gerek. Bundan dolayı bu sistemlerin bilişim ağına dahil edilmesiyle yeni saldırı yüzeyleri ortaya çıkmaktadır ve bu alanda yetersiz kalan iyileştirmeleri sonucunda işletmeler büyük saldırılara uğramaktadır. Önümüzdeki yıllarda siber saldırıların %20'sinin IoT kaynaklı olacağı düşünülmektedir.
  • Verilerin işlenmesine yönelik teknolojilerin gelişmesiyle işletmelerin neredeyse tümü kendi ölçeğinde veri işlemektedir. Bu veri işlemede gerek insan kaynaklı gerekse yanlış yapılandırmalar sonucunda işletmelerin veri ihlali kaynaklı zararları 150 milyon dolar seviyesine kadar çıkmaktadır.
  • Siber güvenlik alanında maliyetlerin artmasıyla kalıcı satın alma yerine (kiralama) "as a service" sunulan teknolojileri fazlasıyla görmeye başlıyoruz, önümüzdeki yıllarda kullanılan teknolojilerin %50'si as a service kullanımı düzeyine gelecektir.
  • İşletmelerin %69'u yatırımları ne düzeyde olursa olsun, siber korsanların her yıl geliştirdikleri yeni metotlar ve işetmelerde insan kaynaklı zafiyetlere karşın kesin bir çözüm olmayacağına inanıyor, ama burada yatırım yapmamak üzerine fikir beyan edildiğine dair bir hataya düşmemek gerekiyor, hem tüketiciler, hem kanunlar hem de ticari etikler doğrultusunda şirketlerin bütçe hacmi, teknoloji kullanım seviyesi ve risklerine uyumlu ve uygun yatırımın yapılması bekleniyor.
  • Parola kullanımı her geçen gün yeni gelen sistemler, uygulamalardan dolayı son hızla artmakta, öte yandan zayıf parolalar kaynaklı saldırılar da paralelde o kadar hızlı büyümektedir. Şimdiye kadar kullanılan parola sayısının 300 milyara yaklaştığı düşünülmektedir. İpucu: Parola Yönetim Uygulamaları artan parola oluşturma ve takip işlerinizi epeyce kolaylaştırabilir.

 

Veri İhlali İstatistikleri

  • Genel durum ele alındığında veri ihlallerinin tespiti ortalama 6 ay sürmektedir, bunun en yaygın sebebi ise siber korsanların sistemlerden bir çok izi silmesinin tespit edilmeyi güçleştirmesidir.
  • Geçtiğimiz yıllarda veri ihlaline maruz kalmış işletmelerin %61'i küçük ve orta ölçekli firmalardan oluşmaktadır.

 

Siber Saldırı Trendleri

  • Siber saldırıların %43'ü küçük işletmeleri hedeflemektedir. Küçük ve orta ölçekli firmaların nispeten daha az siber güvenlik yatırımı bulunduğundan sızılması ve sonuca ulaşılması büyük işletmelere oranla daha hızlı ve kolay olmaktadır. Siber korsanların da motivasyonunun para olduğunu düşünülünce, KOBİ'ler sürümden para kazanmaya yönelik hareket etmekte odak noktaları olabiliyor.
  • İşletmelerin %50'si birden fazla siber güvenlik ürünü kullanmakta ve bunlara tam hakimiyet sağlanamaması ve yanlış yapılandırılmaları sonucunda da güvenlik ürünleri konfor yerine ızdırap verebilmekte.
  • Her ne kadar bir çok işletme maruz kaldığı siber saldırıları tespit edemese, tespit ettiği saldırıları kamuya açıklamaktan kaçınsa da veriler yüksek bulunuyor, yine de istatistiklerde verilen rakamların minimum olduğunu düşünmek gerekiyor. Ülkemizde de KVKK (Kişisel Verilerin Korunması Kanunu) kapsamında bildirilmeyen bir çok veri ihlali gözlemlenmektedir; KVK Kurumu'na bildirilen saldırılar, genellikle veri ifşaları sonrası oluşan zorunluluklardan gerçekleşmektedir. Burada şunları hatırlatmak gerekir; kurumların siber saldırılara dair bildirimde bulunması, kullanıcılarının, ticari ve bireysel çevrelerinin de oluşabilecek yeni saldırılara karşı önlem alabilmesi ve yine kendi bilişim sağlıklarının sağlanması açısından da önemlidir.  
  • Siber saldırılar işletmelerin %31'inin operasyonunu zora sokmaktadır.
  • Büyük ölçekli işletmelerin %62'sinin siber saldırılara karşı başarılı savunma yapamayacağı öngörülüyor. Bu oranın ne kadar korkutucu olduğu aşikâr, milyon dolarlık yatırımları olmasına rağmen siber saldırılara karşı yeterli başarılı savunma sağlayamayan büyük işletmeleri düşününce küçük ve orta işletmelerin oranı da çok daha korkutucu bir boyutta olacaktır. İpucu: İşletme güvenlik stratejinizi sadece yüksek bütçe harcamaları ile değil; profesyonel risk ölçümlerine dayanan ve dengeli bütçeleme ile kuvvetlendirebilirsiniz.

 

Kötü Amaçlı Yazılım İstatistikleri

  • Mobil cihazlar her geçen gün hayatımızda yerini korumaya devam ederken, ayrı kalmamız gitgide imkânsız hale gelmeye başlıyor. Hal böyle olunca siber saldırganlar da mobil cihazları hedeflemekte geri kalmıyor. Saldırılar için ise en iyi yol ücretsiz sunulan iOS ve Android cihazları hedefleyen uygulamalar. Uygulamalar her ne kadar bir çok denetime tabi olsa da,  yine de binlerce zararlı uygulama marketlerde yer alabiliyor. Apple ve Google bu durum için büyük mücadele veriyor, günlük ortalama 24.000 uygulama mağazalardan zararlı olduğu gerekçesiyle kaldırılıyor.
  • Zararlı yazılımlar işletmelerin korkulu rüyası olmaya devam ediyor, günümüzde zararlı yazılım bir işletmeye verdiği zarar ise ortalama 1.7 milyon dolar seviyesine gelmiş durumdadır.
  • Yıllardır oluşan algı Apple - Mac cihazlarının güvenli olduğu yönündeydi, bunun başlıca sebebi ise kullanım yoğunluğunun az olmasından kaynaklıydı. Son 5 yılda Mac cihazları pazarda ciddi yer edinmeye başladı ve siber saldırganların hedefi haline geldi, Mac cihazları hedefleyen zararlı yazılımlar geçtiğimiz yıllara göre %80 artmış durumda.
  • Pandemi ile birlikte en büyük hedef haline gelen sektörlerden biri ise sağlık sektörü olmuştur. Sağlık sektöründeki işletmelerin yaklaşık %75'ine zararlı yazılımlar bulaşmakta ve veri hırsızlığı için aktif olarak kullanılabilmektedir.
  • Zararlı yazılımların %60'ı spam e-postaları sonrasında gerçekleşmektedir. Spam e-postalarının içeriğini merak edip açmak bile, zararlı yazılım konusunda saldırgan karşı tarafın hedefi haline gelmenizi sağlayabilmektedir.
  • Kötü amaçlı yazılımların %77'si dosyasız olarak adlandırılan saldırılardan oluşmaktadır. O yüzden sizler o zararlı dosyayı beklerken arka tarafta her şey gerçekleşmiş olabilir.

 

Fidye Yazılımı İstatistikleri

  • Fidye yazılımları kurumların en büyük sorunlarından biri olmaya devam ediyor ve önümüzdeki yıllarda da zirvede kalmaya devam edecek gibi görünüyor. Geçtiğimiz yıla oranla fidye yazılımları %350 oranın bir büyüme kaydetmiş, kripto para ile alınan fidyeler ile saldırılar hedeflerini genişletmekte ve tespitlerini daha da zorlaştırmaktadır.
  • Fidye yazılımlarının işletmelere maliyeti yılda 75 milyar dolara yaklaşmıştır. 2031 yılına kadar 265 milyar dolara ulaşması beklenmektedir.
  • Global ölçekte fidye yazılımlarının 2021'in ilk yarısında 304.7 milyonu bulmuştur.
  • 2019'a kıyasla 127 yeni fidye yazılımı ailesiyle 2020'de %34 büyüme gerçekleştirdi.
  • Fortinet ve Pulse Secure VPN cihazlarında çıkan zafiyetler, 2021 ilk çeyreğinde fidye yazılımı için en çok kullanılan zafiyetler oldu.
  • 2021'de fidye yazılımı saldırısına maruz kalan işletmelerin %38'i ödemeyi gerçekleştirdi. Ödemeyi gerçekleştiren işletmelerin %65'i dosyalarını kurtardığını belirtti. Unutmamak gerekir ki karşı taraftaki muhataplarınız illegal gruplardır, ödeme sonucunda verilerinize ulaşamayabilirsiniz, ayrıca bazı ülkelerde de hukuki yaptırımlara maruz kalabilirsiniz.

 

Siber Güvenlik Gerçekleri

  • İşletmelere ait dosyaların %21'i tamamen korumasız durumda! Bu durum dosyaların erişilebilir olduğunu kanıtlamıyor fakat kurum içerisine sızmanın kolaylığı dakika seviyelerine düşmüşken, ağdaki erişimlerin gözden geçirilmesinde, VLAN bölümlemeleri ve erişim kontrollerinin yapılmasında büyük fayda var.
  • Pandemiyle beraber işletmeler güncelleme ve yükseltme maliyetlerini kısmak zorunda kaldı, bu sistemlerin bir çok zafiyeti de barındırdığı göz önüne aldığımızda işletmelerin daha da kolay hedef haline geleceğini söylemek çok yanlış olmaz; geçen yıla göre güncelleme yapılmamış sistem sayısı %12 artmıştır.
  • Veri ihlallerinin oluşmasının sebebi %95 oranında bir ihtimalle insan kaynaklıdır. Siber güvenlik kültürü ve politikalarının belirlenmemiş veya belirlenen politikalara yeterli uyum sürdürülmeyen şirketlerde veri ihlalleri kat ve kat fazla olmaktadır.
  • İşletmelerin %41'inden fazlasında kredi kartı, kimlik bilgileri, sağlık bilgileri vb. kritik ve hassas veriler açıkta bulunmaktadır.

 


Sonuç;


Siber güvenlik istatistikleri her geçen yıl yukarı yönlü olarak büyümeye devam etmektedir, işletmelerin doğru çözümleri tercih edememesi, doğru çözümleri doğru konumlandıramaması veya doğru yönetilememesinden dolayı önceki yıllarda olduğu gibi önümüzdeki yıllarda da siber saldırılar artmaya devam edecek gibi görünüyor. Bu aşamada işletmelere en pratik ve güçlü savunmayı sağlayacak olan temellerin; tespit, disiplinle uygulama ve otomasyon desteği aşamaları olduğunu hatırlatmak isteriz.

Sizler de 2022'de bu istatistiklerde yer almak istemiyorsanız, tecrübeli bir ekip ile siber güvenliğinizi sağlamak, işletmenize özel riskleri tespit etmek ve çözümleri bütçenize uygun hale getirmek için bizlerle iletişime geçebilirsiniz.

07 Mart 2022

Siber Güvenlik Bülteni - Şubat 2022

Bültenimizin Şubat ayına ait başlıkları; 
  • MuddyWater Türkiye'yi Hedef Aldı.
  • İş İlanlarına Dikkat
  • Fidye Yazılımı Saldırıları Artmaya Devam Ediyor.
  • İrlanda Sağlık Sistemi Zor Durumda Kaldı
  • NFT yatırımcılarına Oltalama Saldırısı

MuddyWater Türkiye'yi Hedef Aldı.

İran destekli APT grubu MuddyWater bu kez Türkiye'yi daha yaygın şekilde hedefleyen saldırılar ile karşımıza tekrar çıktı. Geçtiğimiz yıllarda TINA ile tespit ettiğimiz ve engellediğimiz saldırılardan birisi olan MuddyWater daha önceleri ABD, Avrupa, Orta Doğu ve Asya'da büyük ölçekli saldırılarda çok kez görüldü ve 2017 yılından beri aktif olarak saldırılarına devam etmektedir.

MuddyWater'ın saldırılarının dayandığı 3 ana motivasyon bulunmaktadır.

  • Devlet çıkarları amaçlı motive edilen grup casusluk yapmakta ve devletinin siyasi egemenliğini sürdürmeyi planlamaktadır.
  • Saldırıda bulunduğu ülkelerde özel kurum ve kuruluşlar, kamu kurumları ve üniversiteler gibi geliştirme yapılan noktalarda fikri mülkiyet hırsızlığı gerçekleştirerek, ekonomik çıkar sağlamaktadır.
  • APT gruplarının en çok tercih ettiği yöntemlerden biri olan fidye yazılımı (ransomware) saldırıları da, bu grubun ana odaklarındandır.


Grup saldırılarında ilk iletişim HTTP ile gerçekleşirken, sızma sonrası komuta ve kontrol sunucuları ile olan bağlantı DNS üzerinden gerçekleşmektedir.

MuddyWater grubunun Türkiye'de büyük kurumlar ve kritik kurumları da Kasım 2021'den beri taklit ettiği ortaya çıktı. Saldırılarını gömülü bağlantı içeren PDF ve XLS gibi dosyalar üzerinden gerçekleştirmekte, gönderilen dosyalar Sağlık Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı gibi adreslerden geliyormuş gibi görünmektedir.

Oltalama saldırılarının gerçekleştirildiği bazı mail adresleri;

kardesdoreencontreve@ gmail[.]com
lillianwnwindrope@ gmail[.]com
doktor.x.2020@ gmail[.]com
ubuntoubunto1398@ gmail[.]com
a.sara.1995a@g mail[.]com

Bazı Komuta ve Kontrol Sunucu IPleri;

185[.]118[.]167[.]120
185[.]118[.]164[.]165
185[.]118[.]164[.]195
185[.]118[.]164[.]213

İş İlanlarına Dikkat

Saldırganlar bu sefer iş arayanları da hedeflemeye başladı! Bu saldırıların amaçları iş arayanları sahte reklamlar üzerinden oltalama metodu ile kandırmak, para ve bilgilerini çalmaktır. Saldırganlar, iş ilanı platformlarını taklit ederek veya platformlardaki zafiyetlerden faydalanarak kullanıcıları hedeflemektedir.

Bu tür saldırıların 2019 başından bu yana yoğun olarak gerçekleştirdiği ve arttığı, kişi başı ortalama 3,000 €'ya mal olduğu tespit edilmiştir.


Pandemiyle birlikte birçok alışkanlığımız değişti, bunların başında işe alım süreçleri de geliyor, özellikle uzaktan etkileşimlerde iş ilanlarının kurumsal kaynaklarından (kurum telefonu, e-postaları, web sitesi)  doğrulanması gerekmektedir.

Sahte iş ilanlarını fark etmek için unutmamamız gerekenler;
  • İş görüşmeleri yüz yüze veya güvenli görüntülü konuşmalar ile gerçekleştirilir.
  • Önemli geri dönüşlerin telefon ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
  • Herhangi bir iletişim için kurum adresi dışındaki e-postalar dikkate alınmamalıdır.
  • Kurumlar, çalışanlarından ekipmanları yönlendirdiği sitelerden satın almasını talep etmezler.
  • Kurumlar, iş başvurunuzla ilgili sizlerden kredi kartı bilgisi talep etmezler.
  • İş ilanlarının bazıları kurum sayfalarında da yayınlanır, kurumdaki ilan bu şekilde teyit edilebilir.

Fidye Yazılımı Saldırıları Artmaya Devam Ediyor.

Geçtiğimiz yıl fidye yazılımı saldırıları %105 artarak, 623 milyonu aştı. 2021 yılında IoT zararlı yazılımları, kripto hırsızlığı da büyük artış gösterirken zirveyi fidye zararlı yazılımları aldı, 2019'a kıyasla %235 artış gösterirken, 2020'ye kıyasla 319 milyondan fazla artış gösterdi.

Fidye yazılımları sektörlere göre; 
- devlet kurumlarında %1885
- sağlık sektöründe %755
- eğitim alanında %152
- perakende sektöründe %21 artış gösterdi.

2021'de daha önce görülmemiş fidye zararlı yazılımı oranı %65 artış göstermiş durumda.

Kripto hırsızlığı ise %19 artış 97.1 milyon ile yeni zirvesini görmüş iken, IoT zararlı yazılımları ise %6 artış göstererek 60,1 milyona ulaşmıştır.

Log4Shell zafiyetiyle birlikte saldırıların boyutu da değişmiş ve zafiyet kullanılarak günlük 2,7 milyondan fazla istismar girişimi kaydedilmiştir.

Bu istatistiklere göre kurumların siber güvenlik yatırımları hızı 2020'ye oranla 2021'de iki katına çıkmış ve %12,4 olarak gerçekleşmiştir.

Siber saldırılarda yoğun olarak karşımıza çıkan zararlı yazılımlara karşı geleneksel çözümler (Firewall, Antivirüs vb.) etkinliğini kaybetmekte ve son aşamada çözümler yerini tamamen siber güvenliğe ve saldırı engellemeye odaklanan, statik imza tabanın dışında dinamik olarak da çalışan anlık analiz gerçekleştiren ve davranış analizi yapabilen daha modern çözümlere bıraktı. Bu konuda geliştirmiş olduğumuz çözümlere ilişkin bilgi almak isterseniz, TINA'ya ulaşabilirsiniz.

 İrlanda Sağlık Sistemi Zor Durumda Kaldı

İrlanda Sağlık Sistemi HSE (Health Service Executive) fidye saldırısına maruz kaldı. HSE, tüm ülke genelinde 4,000 lokasyon, 54 Akut hastanesi ve 70.000 cihaz ile hizmet vermekte. Mayıs 2021'de gerçekleşen saldırıyla da Conti fidye zararlı yazılımına maruz kalmış ve tüm BT sistemlerini kapatmak zorunda kalmıştı.

Araştırmalar, saldırının maliyetini henüz ortaya çıkarmış durumda, dosya kurtarma için talep edilen fidye, altyapı iyileştirmeleri, dış kaynak siber güvenlik danışmanlığı gibi giderlerle beraber 100 milyon dolara mal olmuştur.

Saldırı sonucunda birçok tedavi iptal edilmiş, Covid 19 aşıları durdurulmuş, ölüm ve doğum belgelerinde gecikme yaşanmış ve bundan kaynaklı sistemin tekrar çalışması haftalar almıştı. Devlet Bakanı ise şimdiye kadar gerçekleşmiş en büyük siber saldırı olabileceğini açıklamıştı.

 NFT yatırımcılarına Oltalama Saldırısı

Saldırgan grup bu sefer son zamanların en çok konuşulan yatırım alanlarından NFT yatırımcılarını hedefledi. OpenSea NFT pazarından 17 yatırımcıdan oltalama saldırıları ile yaklaşık 1.7 milyon dolar değerinde NFT çaldı.

Geçtiğimiz hafta hesaplarına giriş yapan yatırımcılar, sahip oldukları NFTlerin hesaplarında olmadığını farkettiler. NFT; takas edilemez jeton, ya da İngilizce'deki popüler ismiyle non-fungible token, dijital bir varlığın benzersiz olduğunu ve bu nedenle birbirinin yerine geçemeyeceğini onaylayan, blok zinciri adı verilen bir dijital defterde depolanan veri birimidir.

Orjinal OpenSea marketi kullanıcıları için yeni bir sözleşme hazırladı ve tüm kullanıcılarıyla paylaştı. Bu durumdan yararlanarak bu sözleşmeyi taklit ederek, hızlıca oltalama saldırısı hazırlayan ekip kısa sürede 17 kullanıcıdan 250 NFT (1.7 milyon dolar) çalmış oldu.

OpenSea aylık NFT işlemleri ortalama 3,68 milyar dolarlık bir işlem hacmi olduğunu düşününce, saldırganların dikkatini çekmeye devam edecek gibi görünüyor...

02 Şubat 2022

Siber Güvenlik Bülteni - Ocak 2022

 

Bültenimizin Ocak ayına ait başlıkları; 

  • 2021'de Finansal Siber Saldırılar
  • Fidye Yazılımı Hapishaneye Denk Geldi !
  • Sağlık Verileri İhlal Edildi
  • Linux Zararlı Yazılımları Artmaya Devam Ediyor
  • QR Kodlara Dikkat

 2021'de Finansal Siber Saldırılar

Bankacılık, Finans, Sigorta ve Menkul Kıymetler gibi kritik sektörler yoğun olarak BT sistemlerine bağlı şekilde gelişmekte. Hal böyle olunca siber saldırganlar tarafından en büyük hedef haline gelmesi kaçınılmaz oluyor. Fortune 500'ün 20 şirketinden sızdırılan 3,3 milyondan fazla kayıtla 6.472 ihlal ve veri sızıntısı tespit edildi. Sızan veri miktarı son iki yılda 6 kat oranında artmış durumda. Finans sektörünün diğer tüm sektörlere göre yaptığı yatırımlar ise %40 daha fazla.

2021 yılındaki siber saldırıların ve özelliklerinin listesi aşağıdaki şekilde belirmiş durumda;

Zararlı Yazılımlar;

Yapılan araştırmalar gösteriyor ki zararlı yazılımların küresel çapta birden fazla sektörde mali kayıplar haftada yaklaşık 115,4 milyar dolara yükseldi.

  • Tedarik zinciri saldırıları artmaya devam ediyor, zararlı yazılımlar ile ağa sızan saldırganlar kuruma özel gizli verileri sızdırıyor.
  • Zararlı yazılımları yaymak için kullanılan en etkili yöntemlerden biri "Google Adsense"; kötü niyetli kampanyalar kullanılıyor.
  • Kötü amaçlı yazılımlar, sosyal mühendislik yöntemleriyle iletilen sahte zararlı dosyaları hâlâ aktif olarak kullanıyor.
  • Saldırganlar, kurumlar tarafından kontrolü zor olan mobil cihazları hedefliyor.


APT Saldırıları

APT; siber suçluların kurbanın ağında uzun süreli ve kalıcılığı artırmaya yönelik saldırıları ile gerçekleştirmektedir. Saldırı planı, hedeflenmiş kuruluşların zayıf noktalarını tespit edip, saldırılmasına yöneliktir.

  • Saldırılar kurum ağına yerleşmek ile başlar ve yanal hareketler ile ağda yayılmaya, ilerlemeye başlar.
  • Sonraki aşamada uzaktan erişim elde etmek ve sistemde komutları vermek için arka kapı oluşturulur. 2021 yılında en çok kullanılan yazılım "Cobalt Strike" olmuştur.
  • Keşif aşamasında kurum ağının alışkanlıkları tespit edilir ve buna göre saldırı zamanı planlanır.
  • Sonraki aşamalarda, kurumun içerisinde toplanan bilgiler dahilinde veri sızdırma, veri şifreleme, ATM ağlarını riske sokmak gibi tercihler de olabilmektedir.


Sosyal Mühendislik

Sosyal mühendislik uzun süredir hayatımızda olan ve halen en tehlikeli saldırılardan biridir. Yapılan araştırmalar çalışanların %43'ünün şirketlerini potansiyel olarak saldırıya maruz bırakmakta olduğunu göstermektedir.

  • Epostalar yoğun olarak sosyal mühendislik saldırılarında kullanılan en etkili yöntemdir. Amaç kullanıcıyı dolandırıcılık için hazırlanan web sitesini ziyaret etmeye veya virüslü bir dosyayı indirmeye motive etmektedir.
  • Sosyal mühendislik odaklı zararlı yazılımlar, kişileri dolandırıcılıkta kullanılan web sitesine ziyaret etmeye yönlendirmektedir.
  • Kişilerin iyi niyetlerini suistimal ederek, yanlış yapmaya sevk etmektedir.
  • Kimlik avı saldırıları, saldırganlar ağa girdikten sonra hızlıca giriş noktalarını aşmaya yardımcı olmaktadır.


Üçüncü Parti Uygulamalar

Üçüncü parti uygulamalara yapılan saldırılar büyük finans kurumlarını ciddi anlamda zora sokmaktadır. Geçtiğimiz yıllarda büyük kurumları hedefleyen saldırganlar, son dönemlerde daha kolay lokma olarak gördükleri üçüncü parti firmaları hedefleyerek başarıya ulaşmışlardır.

  • Büyük finans kurumlarına saldırılar gerçekleşirken, çok karmaşık olmayan bir saldırı ön plana çıkıyor, bir tedarikçi gibi kurum ile iletişime geçen ve başarılı olan saldırgan grupları görülüyor.
  • Finansal kurumların web sitelerini klonlayarak kullanıcıların ve çalışanların bilgilerini ele geçirmeye yönelik saldırılar da gerçekleşmektedir.
  • Mobil cihazların erişilebilirlik hizmetlerinden faylanarak, uzaktan erişim imkânı sağlayan zararlı yazılımlar ile kişinin kimlik bilgileri ele geçirilerek kurumlara bir çalışan gibi sızılabilmekte.
  • Kurumların destek ve hizmet aldığı daha ufak ölçekteki şirketlere sızılarak, büyük kurumlara olan direkt iletişim/erişim kanalları ile büyük kurumların ağlarına sızma gerçekleştirilebilmekte. Burada büyük finans kuruluşları ve birçok büyük kurum, bu tür saldırılara maruz kalmamak için, üçüncü parti firmaların kendilerini referans olarak kullanmasına izin vermemektedir.


Finans sektörü için yukarıda bahsettiğimiz riskler ve saldırı metotları diğer sektörlerde de çok farklı olmamaktadır. Şirketler bu tür saldırı yüzeylerini iyi analiz etmeli ve bunlara karşı iyi bir siber güvenlik planlaması yapmalılar. Bu konuda tecrübeli, analiz yeteneği güçlü, saldırı metotlarını hem ofansif hem de defansif olarak irdeleyebilen bir destek ihtiyacınızda ISR Bilgi Güvenliği'ne danışabilirsiniz.

Fidye Yazılımı Hapishaneye Denk Geldi!

Geçtiğimiz hafta hapishane sistemlerine fidye yazılımı saldırısı gerçekleşti! Saldırı ile hapishane kameraları devre dışı bırakılarak, mahkûmlar ise hücrelerine hapsedildi. Hapishane personeli, hücrelerine hapsolan mahkûmları çıkarmak için manuel olarak müdahale etmek durumunda kaldı.

Aynı saldırganlar ilçedeki nüfus işlerini; evlilik cüzdanı verilmesi, seçmen kayıtları ve emlak işlemlerini de engelleyerek bizlere fidye yazılımlarının sınırının ne kadar genişleyebildiğini hatırlatıyor.

ABD'de yapılan araştırmada belirtildiği üzere, resmî makamlara ulaşan bilgilere göre 2021 yılında fidye yazılımlarına 500 milyon dolardan fazla ödeme yapıldı. Bu rakamların sadece resmî kurumlara gelen bilgiler olduğu düşünüldüğünde saldırıların geçmişe kıyasla ne kadar büyük bir pazara ulaştığını gözardı etmek mümkün değil.

Bu haberden yola çıkarak 2022'deki fidye saldırılarına kısaca değinmek gerekirse; fidye yazılımları artık büyük saldırgan gruplar tarafından bayilik yoluyla birçok alt gruplara hizmet olarak verilerek, ölçeğini büyütmeye devam ediyor. Yedekleme sistemleriyle beraber şirketler fidye yazılımlarına karşı fidye ödemelerini azaltmaya başlamıştı fakat fidye yazılımları artık, verileri şifrelemeye ek olarak hassas verileri de dışarı çıkartıp şirketleri veri hırsızlığı ile vurmaktalar.

2022 yılı itibariyle ağırlıklı olarak fidye yazılımlarının veri şifrelemek yerine, sızdırma faaliyetlerine ağırlık vereceği öngörülüyor.

Kripto paraların ise bu konuda saldırgan grupların işini fazlasıyla kolaylaştırdığını biliyoruz. Bu ödemeleri engellemeye yönelik çeşitli devletlerin getirdiği birçok yasak dahi mevcut, bu yasakların saldırıları azaltacağı inanılıyor fakat buna istinaden saldırgan grupların paralarını almak için gasp ettiği şirketlere NFT satışı yaparak, fidyeleri aklayacağı da öngörülmekte.

Bu saldırıları azaltmanın en önemli etkenleri; dijital süreçlerin iyi planlaması ve sistemlerin saldırıya karşı korunaksız, rahat erişilebilir durumda olmaması.

Sağlık Verileri İhlal Edildi

Florida'da bulunan hastane sistemi Broward Health yaşanan bir veri ihlalinden 1,3 milyondan fazla kişi etkilendi. 30'dan fazla sağlık tesisi işleten Broward Health'in etkilenen kişileri bilgilendirmesiyle açığa çıktı. Açıklama 1 Ocak'ta gerçekleştirildi, 15 Ekim'de sisteme erişim sağlandığı ve 19 Ekim'de izinsiz girişin keşfedildiği belirtildi.

İhlali gerçekleştirilen veriler içerisinde kişilere ait; ad, soyad, doğum tarihleri, iletişim bilgileri (adres ve telefon numaraları), ehliyet numaraları, sosyal güvenlik numaraları, finansal bilgileri, sigorta verileri ve tıbbı bilgiler (teşhisler, tıbbı geçmiş, tedavi vs.) yer almaktadır.

Kurum, çalışanlarının şifrelerinin sıfırlandığını, tüm sistemlerde çok faktörlü kimlik doğrulama uyguladığını ve ağa erişimi olan 3. parti cihaz ve uygulamalar için minimum güvenlik gereksinimlerini uygulamaya başladığını açıklamıştır.

Dijitalleşme ile beraber hastaneler kişisel ve özel bilgileri fazlasıyla dijital ortamda barındırmaktadır, bu bilgileri korumaya karşın alınan önlemler maalesef yetersiz kalmaktadır, ayrıca bu bilgilerin kritikliği hakkında da birçok kuruluş yeteri farkındalığa sahip değildir. Bu tür saldırılara karşı önceden hazırlıklı olmak üzere, bilgi güvenliği adımları atılmalı ve süreçler bu çerçevede güncellemelidir. Bu konuda yardım ihtiyacınız bulunuyorsa, ürünlerimiz ve hizmetlerimiz hakkında bilgi almak için bizlere ulaşabilirsiniz. 

Linux Zararlı Yazılımları Artmaya Devam Ediyor

Linux cihazları hedefleyen zararlı yazılım bulaşmalarının sayısı 2021'de %35 arttı ve zararlı yazılımlar en yaygın olarak DDoS saldırıları için IoT cihazlarını kullandı.

IoT cihazlar genellikle Linux dağıtımları kullanılan, belirli fonksiyon çerçevelerinde çalışan akıllı cihazlardır. Bu cihazlar tek başına saldırılar odağında yeterli etkiyi sağlayamasa dahi, birçok IoT cihazının birlikte saldırıya aracı (kurban olarak) kullanıldığında büyük DDoS saldırıları gerçekleştirdiğini geçtiğimiz dönemlerde dünyanın görülen en büyük saldırılarında görmüştük.

2021'de saldırı verileri incelendiğinde karşımıza çıkan bazı istatistikler;

  • 2021'de Linux sistemlerini hedefleyen zararlı yazılımlar 2020'ye kıyasla %35 oranında arttı.
  • XorDDoS, Mirai ve Mozi; 2021'de gözlemlenen tüm Linux hedefli zararlı yazılım saldırılarının %22'sini oluşturan en yaygın ailelerdi.
  • Mozi ailesi, 2020'ye kıyasla yaklaşık 10 kat büyüme kaydetti.
  • XorDDoS ise 2020'ye kıyasla %123'lük bir büyüme kaydetti.

QR Kodlara Dikkat

FBI, kimlik bilgileri ve finansal bilgileri hedefleyen kötü amaçlı QR kodlar ile yapılan saldırılar hakkında uyarıda bulundu. Bilindiği üzere QR kodlar uzun zamandır hayatımızda ve birçok kullanıcıyı kampanya odaklı sitelere veya uygulamalara yönlendirmek için fazlasıyla kullanılıyor, son yıllarda finansal teknolojilerde hızlı ödeme gibi gelişmiş alanlarda da karşımıza çıkıyor.

Bu duruma göre saldırı senaryosu kuran saldırganlar potansiyel kurbanlarını kandırmak için orijinal QR kodları kendi hazırladıkları sahte sayfalara yönlendiren QR kodlar ile değiştirerek, kurbanların kişisel bilgilerini, finansal bilgilerini ele geçirmek veya cihazlarına zararlı yazılım yüklemek için kullanıyor.

Bu yüzden herhangi bir QR kod okuturken yönlendirilen adresin gerçekten gitmek istediğimiz adres olduğundan emin olmalıyız, yoksa ele geçirilen bilgiler ile ciddi finansal kayıplar yaşayabiliriz.

Artık birçok kurumun kampanyalarını bile QR kod üzerinden mağazalarında paylaştığına, restoranların menülerini QR kod üzerinden paylaştığına şahitlik ediyoruz. Bu yüzden mümkün olduğunca erişmek istediğimiz sayfalara klavye ile adres alanına yazarak girmemiz, daha güvenli ve kontrollü bir halde gezinmemize olanak sağlar.

Bunun haricinde diğer bir risk alanı ise QR kod okuma uygulamaları, mobil uygulama marketlerinde binlerce QR kod uygulaması mevcut ve bunların da siz doğru adrese gitmek isteseniz ve doğru kodu okutsanız bile, sizleri istedikleri başka bir adrese yönlendirebileceğini unutmayın! Bu yüzden QR kod okuma uygulamaları için mümkünse telefonunuz ile birlikte sunulan varsayılan uygulamaları veya uygulama marketlerindeki güvenilir olduğundan emin olduğunuz uygulamaları tercih edin.

10 Ocak 2022

Siber Güvenlik Bülteni - Aralık 2021

 

Bültenimizin Aralık ayına ait başlıkları; 
  • 2021 Popüler Siber Tehditler
  • KMSPico Gözünü Kripto Cüzdanlara Dikti
  • Siber Hayatta Omicrona Dikkat
  • QNAP NAS Cihazları Kripto Madencilerinin Yine Hedefinde
  • Siber Saldırganlar Pasaportlarımızı Hedef Aldı

2021 Popüler Siber Tehditler

Gerçek dünyamızda 2021'de pandeminin etkileri devam ederken, aynı hareketlilik siber dünyada da hızını sürdürdü. 2021'de yerli ve yabancı çok büyük şirket yine siber saldırılara uğradı ve bunun sonuçları hem şirketleri hem de bizleri etkiledi.

Bu yıl süresince gerçekleşen saldırılardan gördük ki, geçtiğimiz 2020 yılında yaşanan saldırılardan ders aldıklarımızın haricinde,  halen ders alamadığımız birçok saldırıya maruz kalınmış. 2022 yılının geçmiş yıllarda yaptığımız hatalardan uzak, temel dinamiklerin dikkate alındığı, farkındalığı yüksek ve daha güvenli bir yıl olmasını dileriz.



2021'in Popüler Tehditleri

Fidye Yazılımları

Sistemlerimize bulaştıktan sonra dosyalarımızı etkileyen Fidye yazılımları 2021'de zirvedeki yerini koruyor ve öyle görünüyor ki 2022'de de zirvede kalacak. Bir önceki yıla göre %93 oranında artarak hızla büyümeye devam ediyor.

Bulut Zafiyetleri
Bulut çözümlere olan ilgimiz her geçen gün artmaya devam ediyor; fakat 2021 yılında yine yanlış yapılandırmalar sonucunda birçok kurum verisi ifşa oldu. Unutmamak lazım ki bulut sistemler genel çözümleri sunan bir teknolojidir, doğru, özgünleştirilmiş olarak konumlandırılması gerekmektedir. Doğru konumlandırılmayan hiçbir sistem sizlere güvenlik vaat edemez.

Oltalama Saldırıları
Kimlik avı saldırıları kurumları hedefleyen en büyük risklerden biri olmaya devam ediyor, uzun yıllardır hayatımızda olan oltalama saldırıları günümüzde de hâlâ en çok kullanılan saldırı yöntemlerinden birisidir. Kullanıcı odaklı olduğundan, farkındalığı düşük kullanıcılar hedeflendiğinde başarı oranı çok yüksektir. Veri ihlallerinin %36'sı oltalama saldırıları sayesinde gerçekleşmektedir ve önceki yıla göre %22 oranında bir artış gözlemlenmektedir.

Sosyal Mühendislik
Kullanıcıyı kandırmak ve manipüle etmek sistemde başarı sağlamak açısından çok değerli sonuçlar üretir. Zira güvenlik sistemlerinin ele geçirilmiş olan bir kullanıcının hareketlerini gerçek kullanıcıdan ayırt etmesi oldukça zordur.

Gecikmeli Yamalar - Yama Yönetimi
Birçok saldırı yaması yapılmamış yazılımlar üzerinden başlar. Yazılımlarda çıkan zafiyetler sonucu, direkt hedef haline gelen sistemler saldırıya maruz kalır. Bu yüzden yama yönetimi ciddi bir süreç takibi gerektirir. Yamaların hiç uygulanmaması veya gecikmeli olarak uygulanması saldırıların daha kolay başarıya ulaşmasını sağlamaktadır.

IoT Zafiyetleri
IoT hayatımızda vazgeçilmezlerden biri haline geldikçe hackerların da dikkatini çekmeye devam ediyor. Artık kullandığımız birçok cihaz internete bağlanıp, birbirleriyle iletişime geçiyor. Kullanış kolaylığından ötürü birçok kurum IoT'leri süreçlerine katmaya devam ediyor. Bu kullanım kolaylıkları ise riskleri ile birlikte geliyor. Dünyanın en büyük DDoS saldırılarının IoT'ler kullanılarak gerçekleştirilmiş olmasından görüldüğü kadarıyla bu yıl olduğu gibi yeni yılda da IoT'ler saldırı vektörleri olarak karışımıza çıkacaktır. Fortune Business raporuna göre 2026 yılında IoT pazarının 1.1 trilyon dolara ulaşması bekleniyor.

Kripto Hırsızlığı
Siber suçlular tarafından kripto para madenciliği için insanların cihazlarının (bilgisayarlar, sunucular, akıllı telefonlar ve tabletlerin) yetkisiz olarak kullanılmasıdır. Kripto para madenciliği çok yüksek işlem gücü gerektirmektedir, siber suçlular da bu güce maddi olarak ulaşamadığından hedef seçtikleri kurbanların sistemlerini bu iş için kullanmaktadır. Birçok kurum satın aldığı sistemlerde performans kaybı olduğunu gözlemlemekte ve bunun sıradışı nedenlerinden birinin de kripto para madenciliği için kullanılan zararlı yazılımlardan kaynaklı olduğu bilinmektedir. Kısa vadede tespit edilebilen performans kaybının yanı sıra enerji maliyetinin artması, cihazlarda aşınmanın hızlanarak arıza riskinin artması gibi orta vadeli zararları da büyüktür.

Form Hırsızlığı
Form hırsızlığı genellikle bir web sayfasındaki forma JavaScript kodu enjekte edilmesi ile, kullanıcının forma bilgileri girdiği esnada kötü amaçlı kodun bu bilgileri saldırganların belirlediği yere göndermesi ile gerçekleştirilmektedir. Genellikle bu tür saldırılar, e-ticaret firmalarının ödeme sayfası üzerinde gerçekleştirilir. İnternet Güvenliği Tehdit raporuna göre her ay ortalama 4.800 web sitesinde form hırsızlığı koduyla güvenlik ihlal ediliyor.

3. Parti (Taraf) Zafiyetleri
Birçok kurumda her süreç için kendi başına teknik çözüm geliştirme imkânı bulunmamaktadır ve bu ihtiyaç dolayısıyla farklı firmalardan ihtiyaçlarına özgün çözümleri bularak tedarik etmektedir. Bir başka firmadan temin edilen bu çözümlerin de zafiyetleri aynı zamanda kullanıcı kurumun da bir zafiyeti haline gelmektedir ve bu ürünler aracılığıyla sakladığınız veya işlediğiniz veriler ihlal edilebilmektedir. Her firmanın güvenlik süreçlerinin aynı olmadığı dikkate alınarak, ürün temin edilen 3ncü taraf işletmelerin de güvenlik süreçleri de gerek duyulan düzeyde irdelenmelidir.

VPN Sistemleri
Pandemiyle birlikte uzaktan çalışmaya hızlı bir geçiş yaşandı ve birçok kurum bu geçişlere hazırlıksız yakalandı. VPN kullanmaya yeni başlayan birçok kurum oldu. Bu yıl VPN servisi sunan firmalar açısından çok zorlu bir yıl oldu ve birçok VPN servis ve ürünlerinde çıkan zafiyetler sonucunda kurumsal ağlara da erişimler elde edildi.

KMSPico Gözünü Kripto Cüzdanlara Dikti

KMSPico, lisansları hileli bir şekilde etkinleştirmek için Windows Anahtar Yönetim Hizmetleri (KMS) sunucusunu taklit eden lisans hırsızlığı dünyasında popüler bir Microsoft Windows ve Office ürün etkinleştiricisidir. Saldırganlar, kripto para cüzdanlarını ele geçirmek için değiştirilmiş KMSPico'yu tekrardan piyasaya sürüyor!

KMSPico kullanan bireysel kullanıcı haricinde, kurumsal şirketler de sanıldığından çok fazladır. Maalesef Türkiye'de de birçok kurum yeterli sayıda lisansı bütçeleyemediği için KMSPico üzerinden ürünlerini etkinleştirerek kullanmaktadır. Google'da arama yaptığınızda fazlasıyla Official (Resmi) KMSPico dağıtımı yapan alanadlarıyla karşılaşabilirsiniz.

KMSPico kurarken aynı zamanda paralelinde Cryptbot adlı zararlı yazılımı da yüklenmektedir ve arka planda yüklendiğinden kullanıcı bunun farkına varamamaktadır. Aynı zamanda zararlı yazılım kendisini test etmek isteyen sandbox sistemlerine karşı da dirençlidir, çalıştırmamaktadır.

Zararlı yazılımın veri toplayabildiği bazı uygulamalar
  • Atomic cryptocurrency wallet
  • Avast Secure web browser
  • Brave browser
  • Ledger Live cryptocurrency wallet
  • Opera Web Browser
  • Waves Client and Exchange cryptocurrency applications
  • Coinomi cryptocurrency wallet
  • Google Chrome web browser
  • Jaxx Liberty cryptocurrency wallet
  • Electron Cash cryptocurrency wallet
  • Electrum cryptocurrency wallet
  • Exodus cryptocurrency wallet
  • Monero cryptocurrency wallet
  • MultiBitHD cryptocurrency wallet
  • Mozilla Firefox web browser
  • CCleaner web browser
  • Vivaldi web browser

Siber Hayatta Omicrona Dikkat

Pandemi ile beraber her geçen gün yeni varyantların adı ortaya çıkmaya devam ediyor. Bu varyantların hızlı yansımalarını siber dünyada da, saldırılarda görüyoruz. Her yeni isim, yeni bir saldırı türevi olarak karşımıza çıkıyor. Yeni saldırı Omicron üzerinden kurgulandı. Onlarca üniversite Omicron kaynaklı haberler üzerinden kullanıcı adı ve parolası hırsızlığına maruz kaldı.

Bu tür saldırılarda ağırlıklı olarak COVID-19 üzerine araştırma yapan üniversitelerin hedeflenmesi, saldırının planlı olduğunu da ortaya koyuyor. Kasım ayı sonu itibarıyla Omicron'un çok fazla konuşulması, saldırı vektörlerinde Omicron'un sıklıkla kullanılmasına sebep oldu. Bu saldırı senaryoları genellikle Office 365 portalı veya üniversiteye özel portal sayfaları üzerinden kimlik avı saldırılarını içermektedir.

Oltalama saldırıları kurumları en çok tehdit eden risklerin başında gelmektedir. Kurumların donanım ve yazılım yatırımları her geçen gün ciddi bir artış gösterirken, kurumlar çalışanların farkındalığının eksik olması veya dikkat verememesinden dolayı milyonlarca maddi zarara uğramaktadır. Bu tür riskleri ölçmek için Sosyal Mühendislik Testi hizmetleri alabilir, çalışanlarınızın farkındalık durumlarını ölçebilirsiniz, ayrıca farkındalığı artırmak için de kurumunuzda Siber Güvenlik Farkındalık Eğitimleri uygulayabilirsiniz. Kurum içerisinde herkesin farkındalığının artmış olması ile yazılım ve donanıma yapılan yatırımın sürekliliği sağlanır, sonuç olarak güvenliğin sağlanması; performansın, verimliliğin artması, maliyetlerin düşürülmesine de yardımcı olur.

QNAP NAS Cihazları Kripto Madencilerinin Yine Hedefinde

Kripto para madencileri her geçen gün farklı zararlı yazılımlar ile kripto para madenciliğini kurbanların sistemlerini izinsiz kullanarak yapmaya devam ediyor. Yeni zararlı yazılımın ismi Bitcoin Miner [oom_reaper] olarak adlandırıldı ve kurban sistemlerin performanslarını ortalama %50 etkilemektedir. Bu saldırının yeni kurbanı ise tekrar QNAP NAS oldu. QNAP dosya paylaşımı, sanallaştırma, depolama yönetimi ve gözetim uygulamaları için kullanılan Ağa bağlı depolama cihazları üreten bir şirkettir.

QNAP yaygınlığı dolayısıyla bu tür saldırılara farklı zararlı yazılımlar tarafından maruz kalmaya devam ediyor. Bundan önce de eChOraix Ransomware, Muhstik Ransomware veya QSnatch gibi zararlı yazılımlarında hedefi haline gelmişti, CVE-2020-2506 ve CVE-2020-2507 zafiyetlerinden faylanmışlardı. Yeni zararlı yazılımın henüz hangi zafiyeti kullandığı ise tespit edilemedi.

QNAP Tarafından Önerilen, Etki Azaltma Önlemleri

  • QTS ve QuTS hero en son sürüme güncellenmelidir.
  • Ağınızda zararlı yazılım analizi yapabilen sistemlerle takip etmelidir. (TINA)
  • QTS ve QuTS hero > App Center > Malware Remover son sürümünü indirebilirsiniz.
  • Yönetici ve kullanıcı parolalarını güçlendirmelidir.
  • Tüm uygulamalar en son sürüme güncellenmelidir.
  • Vlan segmentasyonu yapılmalı ve QNAP dış erişimlere kapatılmalıdır.

Siber Saldırganlar Pasaportlarımızı Hedef Aldı

Onfido'nun 2022 Identity Fraud Raporuna göre, kimlik sahtekârlığında en çok saldırıya uğrayan kimlik belgesi biçiminin Pasaportlar olduğu açıklandı. Ayrıca raporda belirtildiğine göre sahteciler gerçek bir kimliği taklit etmek yerine, sıfırdan bir belge yaratmayı daha çok tercih ediyorlar.

Bunun yanı sıra COVID-19 ile küresel anlamda başlatılan uygulamalara göre, ülkeler kendi vatandaşlarını korumak için normal fiziksel pasaportlar dışında Aşı Kartı veya Dijital Aşı Sertifikaları gibi yeni kimlik türlerini üreterek ibrazlarını da ülkeye girişlerde zorunlu tutuyor. Hatta birçok ülke seyahat, konser alanları, sinema, restoran gibi kapalı alanlarda aşı kimliği zorunluluğu getirilmiş durumda.

Şu an illegal forumlar üzerinde sahte aşı kimlikleri ortalama 34 dolara satılmaktadır ve oldukça ciddi rağbet gördüğü de söylenebilir.

Popüler Yayınlar